Wist je dat … het op 1 augustus de Internationale Dag van de Belgische Friet is? Ter gelegenheid hiervan beantwoorden we een van de meest gestelde vragen wanneer het op frituren aankomt: wat is de beste olie om je frietjes in te bakken? Wij vertellen je waarop je moet letten om knapperige én gezonde frietjes te krijgen.
Rookpunt en stabiliteit, de belangrijkste criteria voor de beste frituurolie
Het rookpunt is een technische term die de temperatuur aangeeft waarop de olie gebruiksklaar is en damp begint te produceren. Hoe hoger het rookpunt, hoe beter je olie hoge temperaturen aankan. Arachide-, olijf- en koolzaadolie zijn enkele voorbeelden van oliën met erg hoge rookpunten.
De stabiliteit wijst dan weer op de oxidatiegraad van de olie. Voor knapperige frietjes moet je je olie tot 180° verwarmen. En net op die temperatuur gaan sommige oliën oxideren. Die oxidatie heeft geen invloed op de smaak, maar geeft wel toxische moleculen vrij die schadelijk zijn voor de gezondheid. Om ten volle van je frietjes te kunnen genieten, vermijd je dus beter instabiele oliën.
Zoals we je net al vertelden, is de beste olie om je frietjes in te bakken, er een die hoge temperaturen verdraagt. Daarom vind je in de supermarkt oliën met het label “om te frituren”. Die oliën hebben een hoger rookpunt en blijven stabiel wanneer ze worden opgewarmd.
Hieraan moeten we nog toevoegen dat, in het geval van geraffineerde oliën, het rookpunt kunstmatig verhoogd kan worden. Maar die oliën zijn dan weer minderwaardig op het vlak van voedingswaarde.
Arachide of olijf? De populairste oliën
Heel wat oliën zijn stabiel en goed hittebestendig. Daarom is de voedingswaarde vaak een nuttig extra element om je keuze te maken. Enkele hulpmiddelen om de knoop door te hakken zijn een laag gehalte aan verzadigde vetzuren en de aanwezigheid van omega-vetzuren. En op basis van dit criterium zijn arachideolie en olijfolie de grote winnaars.
De eerste barst van de omega 9, een vetzuur dat erom bekend staat een grote rol te spelen bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Dankzij zijn neutrale smaak is dit de perfecte kandidaat-frituurolie. De tweede is rijk aan vitamine E en omega 9. Anderzijds kan zijn uitgesproken smaak frietpuristen afschrikken, omdat ze bang zijn dat de smaak van de frietjes erdoor wordt aangetast.
Als alternatief voor oliën kan je ook een dierlijk vet gebruiken, zoals ossenvet. Ossenvet was vroeger erg populair in België, maar is door de plantaardige oliën beetje bij beetje van zijn troon gestoten. Toch heeft dit product ook nu nog een grote schare aanhangers, vooral in het land van de friet. Ossenvet geeft de frietjes immers heel wat smaak en maakt ze extra knapperig. Als je het gebruikt, laat het dan smelten in een kookpot voordat je het in de kuip van je friteuse giet.
Kokos en zonnebloem, twee andere oliën voor je friteuse
En hoe zit het dan met kokosolie of zonnebloemolie? Extra vierge kokosolie is dé perfecte olie voor je frietjes. Maak je geen zorgen over de kokossmaak: die verdwijnt grotendeels wanneer de olie tot hoge temperatuur wordt opgewarmd. Volgens heel wat frituristen is kokosolie trouwens de gezondste van alle oliën. Maar zonnebloemolie moet hier niet voor onderdoen. Rookpunt, stabiliteit, hoog gehalte aan oliezuren en vitamine E, … Zonnebloemolie kan meerdere vakjes afvinken.
Ook andere oliën zijn met wisselend succes te gebruiken om te frituren. Neem nu koolzaadolie. Net zoals arachideolie is deze olie neutraal en zo goed als geurloos. En net zoals olijfolie is hij rijk aan vetzuren. Zijn zwakke punt? Je kan hem niet vaak opwarmen en moet de olie dus al na een drietal sessies vervangen.
Algemeen gesproken kan je best alle oliën vermijden met hoge gehaltes aan polyonverzadigde vetzuren. Lijnzaad-, mais-, soja- of druivenpitolie zijn enkele oliën waarmee je beter niet frituurt. Dat betekent natuurlijk niet dat je ze niet kan gebruiken voor marinades, als dressings voor salades of voor een fantastische mayonaise.
Je hebt nu alle basiskennis in huis om overheerlijke, knapperige frietjes te maken, precies waar wij in België zo dol op zijn. Vergeet je olie niet van tijd tot tijd te vervangen om de kwaliteit van het product niet verloren te laten gaan. Veel bak- en smulplezier, geniet van de Internationale Dag van de Belgische Friet!
